Gornji Milanovac je relativno mlado mesto. Smešteno je u dolini reke Despotovice koja ima pravac severozapad-jugoistok, na južnim padinama planine Rudnik.
Mesto na kome je grad počeo da se razvija zvalo se Divlje polje. Polje je pripadalo selu Brusnici koja jeu to vreme imala 63 kuće i 205 stanovnika. Posle 140 godina od osnivanja grada, opšina Gornji Milanovac ima 50.036 stanovnika.
Za vreme turske vladavine Brusnica je bila sedište turskih begova. Nakon prvog srpskog ustanka Brusnica postaje naselje sa najvećim značajem u rudničkom okrugu. 1913. godine Turci ponovo dolaze u ove krajeve i Brusnicu uzimaju za sedište muselima, okružnog turskog načelnika. Posle takovskog ustanka 1815. godine kada je Srbija bila oslobođena od Turaka, Brusnica i dalje ostaje sedište nahije.
Brusnica je kao naselje bila stešnjena i zabačena u maloj dolini između brda gde je prostor već bio iskorišćen i dalja gradnja i prostorni razvoj naselja nije bio moguć. Takvi uslovi Brusnici nisu omogućavali nikakvu perspektivu za dalji razvoj pa se sve češće postavljalo pitanje njenog izmeštanja na povoljnije mesto. Oslobođenje Srbije od Turaka takođe je upućivalo da se jedan administrativno-politički centar kakav je bila Brusnica mora učiniti pristupačnijim i bližim komunikacijama.
Krajem 1850. godine za okružnog načelnika u Brusnicu dolazi Mladen Žujović. On odmah uvića sve nepogodnosti Brusnice kao naselja, a posebno kao administrativno-političkog centra, i čini sve napore da se naselje što pre izmesti na pogodnije mesto. Svi su bili saglasni da je Divlje polje najbolja lokacija za izgradnju nove varoši.
Ukazom kneza Aleksandra Karađorđevića od 1853. godine, počinje izgradnja novog naselja koje po reci dobija ime Despotovica.Naselje je nosilo ime Despotovica do 1859. godine kada se Miloš Obrenović po drugi put vratio na kneževski presto. Tada je on u spomen svog starijeg brata, Milana Obrenovića, vojvode rudničkog, posebnim ukazom Despotovici menja ime u Gornji Milanovac.
Viđeniji građani i stanovnici naselja prihvatili su promenu imena, a Miloš Obrenovićje za uzvrat započeo izgradnju Crkve koju je posle njegove smrti završio knez Mihailo Obrenović 1862. godine.
Gornji Milanovac se brzo razvija. Posebno cveta trgovina i zanatstvo. Sedamdesetih godina XIX veka najviše je bilo opančarskih radnji, kafana i trgovina. Početkom XX Gornji Milanovac izrasta u značajan privredni, administrativno-politički i kulturni centar šireg područja, koje je kao predeona celina poznata pod imenom Takovski kraj.
Takovski kraj obuhvata područje u okolini Takova, uglavnom predele između Suvobora, Rudnika i Vujna, prvenstveno zahvata sliv reke Dičine. Za ovu teritoriju su vezani mnogi istorijski događaji.
Opštini Gornji Milanovac pripada i deo Kačera i Gornja Gruža. Kačer je predeo visoke Šumadije. Zahvata severnu i zapadnu podgorinu planine Rudnik, a svojim istočnim delovima dodiruje kragujevačku Jasenicu.
Gornja Gruža obuhvata jugoistočni deo opštine, južne obronke Rudnika, Ješevca i gornji deo sliva reke Gruže, po čemu je ova teritorija i dobila ime.
Poslednji put izmenio Admin dana Pet 18 Apr 2008, 16:48, izmenio ukupno 2 puta
Admin [*_-]
Broj poruka : 399 Location : GM Datum upisa : 14.11.2007
Naslov: Re: Gornji Milanovac Ned 18 Nov 2007, 11:40
U našim starijim srednjovekovnim izvorima nema pomena o Šumadiji. To pada dosta u oči s toga, što taj kraj, iako prekriven ogromnim šumama, nije bio bez izvesne kulturne tradicije i bez političkog značaja.
Stojan Novaković je nalazio, da se grčko, sa staroslovenskog prepisano, ime parohije Grontsos u braničevskoj eparhiji, koje se navodi u povelji vizantiskog cara Vasilija II izdatoj 1020 god. ohridskoj arhiepiskopiji, odnosi na župu Gružu.
Šumadija oko Niša
Grčki pisac XII veka, Jovan Kinam, kazuje, da je župan Desa vladao u toj oblasti, koja da je bila bogata i s dosta stanovništva. Ali o granicama te oblasti ne znamo ni odatle ništa izbliže; Kinam, koji priča kako je car Mihajlo iz Niša uputio svoju vojsku prema Drini kroz lugomirski kraj (Longomir) ne kaže, da li taj kraj ima kakve veze s Dendrom, i kako uopšte stoji prema njoj, a to bi za naše opredeljivanje, pošto poznajemo Lugomir, bilo od odlučnog značaja.
Samo ime Dendra, tako uopšteno, može se uzeti vrlo široko, već po tome što je u to vreme, i mnogo docnije, ogroman deo Srbije bio u stvari prava Šumadija. Svi putnici - pisci, koji su od XII-XV veka prolazili Srbijom opisuju je kao zemlju "brdovitu i šumovitu"; naročito to važi za kraj od iza Braničeva do ispred Niša. Dok bi tako, u to rano doba granice "Šumadije" prema jugu mogli uzeti kao da su išle dalje od onih, koje su uzimane u narodu u XIX veku, a za severozapadni kraj je izvesno, da ih moramo uzimati uže. Rudnik je, na primer, još krajem XIII veka smatran kao sremski grad, upravo kao pogranični grad oblasti Srema, koji se prostirao sa obe strane Save. Još ranije, do slovenskog naseljavanja, Rudnik je, isto tako, bio krajnja tačka istočne granice rimske pokrajine Dalmacije. Na severu Beograd sa svojom okolinom nije spadao u Šumadiju; ali gde je upravo počinjala njezina granica ne da se tačno utvrditi. Na istoku se, međutim, odavno Morava smatrala kao njena granica; ta je reka, u ostalom, za dugo u historiji bivala granična linija između njoj bliskih naroda.
Kasnije su se sve te granice znatno pomerale, dok se nisu, za turskog vremena, počele se blizu poklapati sa granicama Beogradskog Pašaluka. U XIX veku, po uveravanju Milana Đ. Milićevića, Šumadijom se smatrala zemlja među Moravom, Dunavom, Savom, Kolubarom i Ljigom.
U Dragutinovoj kraljevini
Naseljavanje Srba u taj kraj počelo je vrlo rano. Sloveni su, zna se dobro, čak velikom pograničnom gradu, starom i razrušenom Singidunumu dali svoje ime, koje se javlja već u IX veku. Ali, politički, Srbi u tom kraju zadugo nisu bili aktivni.
Srpska državna granica Stevana Prvovenčanoga i njegovih neposrednih naslednika nije išla mnogo severnije od grada Ravnog (današnje Ćuprije), niti je prelazila liniju planina između današnjeg Milanovca i Jagodine.
Kralj Uroš I pokušao je, istina, da pomakne srpske granice na toj strani u severnijem pravcu, ali njegovo ratovanje s Mađarima za Mačvu i Srem završilo se je neuspehom. Tek od vremena kralja Dragutina, i to od 1284. god. počela se širiti u tom kraju i politička srpska vlast, i to s početka pod mađarskim okriljem.
Dragutin je, naime, dobio na upravu severnu Srbiju (Srem, Mačvu i beogradski kraj) i severoistočnu Bosnu (župe Soli i Usoru) kao mađarski vazal. Između njegove države i države brata mu kralja Milutina nije bilo nikakve treće oblasti, i srpski elemenat se u nesmetanim kontinuiranim naseljima širio sve intenzivnije prema Savi i Dunavu. Kad je kralj Dragutin umro (1316), Milutin je na njegovo područje stavio svoju ruku, već svestan, da zbog srpskog elementa u njoj ta cela oblast ima da postane sastavni deo Srbije, kao što je to bila i po svom prirodnom geografskom položaju. Iako su srpski vladari u prvoj polovini XIV veka glavni deo svoje državne aktivnosti razvijali prema jugu, niz Vardar, oni, ipak, nisu bez borbe upuštali ni te tekovine na severu.
---------------
"To su bili hajduci i uskoci, po ocu Šumadinci a po poreklu doseljenici iz nikšićkog kraja nemirni, odvažni, buntovni elementi, koji su morali bežati od Turaka u puste i velike šume šumadijske. To uskočko i hajdučko stanovništvo nije dugo moglo trpeti tuđinsko, versko i političko, ekonomsko ugnjetavanje - i Srbija se stala buniti", piše Jovan Skerlić
---------
Kad je posle maričke katastrofe počelo osvajanje Turaka i postepeno uzmicanje Srba s juga prema severu, prenosi se, postepeno, i srpsko državno središte sa vardarske najpre na moravsku, a onda na dunavsku liniju. U tom periodu Šumadija dobija veći značaj.
Za vreme kneza Lazara razvija se, u glavnom, kraj oko Kruševca i moravska dolina do Ćuprije; tu je njegova prestonica i njegove glavne zadužbine.
Za njegovih naslednika despota Stevana i Đurđa Brankovića razvijaju se i dunavski gradovi; preuređuje se Beograd, diže se Smederevo, jača Golubac. Glavna zadužbina despota Stevana, manastir Manasija, pomera se severnije od Lazareve linije, dok se drugi manastiri njegova vremena podižu pod Kosmajem, kao Pavlovac i Tresije, ili u Rudniku (Nikolje) i kod Aranđelovca. Oživljavanje Šumadije manastirima nastavlja i despotova vlastela, od koje potiču Vraćevštica, Brezovac pod Venčacem, Koporin ispod Velike Plane i dr.
Mnoga sela, dobra hrana, a naročito dobra vina
Kad je 1433. godine prolazio Srbijom francuski vitez i državnik Bertradon de la Brokijer, on je opisuje ovako. Između Kruševca i Varvarina bila je u to vreme granica između Srbije i Turske; kad je prešao - piše Francuz - "nađoh zemlju vrlo lepu i dobro naseljenu narodom". Jedno vreme išao je moravskom dolinom, a onda je, da bi došao u despotov Nekudim, "varoš sličnu selu", morao preći „kroz zemlju prilično rđavu, to jest kroz veliku šumu, rđavim šumskim putem uz brdo niz brdo. Ali prema drugim šumskim i brdovitim zemljama i tu su zemlje vrlo lepe i vrlo su dobro naseljene selima". Kad je iz Nekudima kretao za Beograd "priđosmo - veli - vrlo velike šume, pune bregova i dolina. U tim dolinama ima mnoštvo sela, dobre hrane, i naročito dobra vina„. Ovo, tako da je rečemo blagostanje bilo je, na žalost, samo privremeno.
Posle velikih ugarskih provala u Šumadiju, do iza Rudnika za vreme cara Uroša 1359. god., i do mimo Kragujevca 1289. godine, posle srpske pogibije na Kosovu, kad su Mađari osvojili gradove Borač i Čestin, ta oblast nije doživela većih potresa. Borbi je bilo u glavnom u susedstvu i na granicama šumadijske oblasti, ali Šumadija sama nije mnogo stradala.
Lovišta despota Stevana
Stevan Lazarević bio je veran vazal turski do angorskog poraza njegova zeta sultana Bajazita (1402. godine), pa Turci nisu imali razloga da haraju njegovom zemljom; a posle turskog poraza on se orijentisao prema Mađarskoj i dobio čak od njenog kralja, kao lični feud, Mačvu i područje Beograda. Jedno vreme bilo je više opasnosti od unutrašnjih, nego od spoljašnjih neprijatelja, kao na primer pred kraj XIV veka, kad je vojvoda Nikola Zojić spremao zaveru protiv Stevana Lazarevića i bio, najposle, prisiljen da mu se pokori i preda u rudničkoj Ostrovici. Tadašnjem lepom razvoju Šumadije doprineo je dosta i interes despotov za tu oblast. Despot je dolazio u Šumadiju na letovanje i u lov - Kragujevac zahvaljuje svoje ime jednoj vrsti sokola-kraguja, koji behu upotrebljavani za lov; tu ga je 19. jula 1427. zadesila i smrt od srčane kaplje u selu glavice nedaleko od Kragujevca.
Mađarska vlastela iz Jagodine
Nevolje Šumadije počinju od 1438. godine, kada su Turci krenuli svoje velike ofanzive protiv Mađarske i Srbije, a naročito protiv Beograda. Prodirući prema severu od Kruševca Turci češće prelaze preko Šumadije, i, naravno, ne štede je; to isto čine i Mađari, kad pokušavaju da svojim ratnim podvizima suzbiju Turke. Naročito su česta u drugoj polovini XV veka, i pre i posle pada Srbije, 1459. godine, odvođenja u ropstvo i veliko raseljavanje našeg sveta iz tih oblasti.
Godine 1454. odveli su Turci iz Srbije, uglavnom šumadijske, oko 50.000 duša, a od 1479-1483. prešlo je u Ugarsku na 200.000 Srba.
Među tim preseljenicima, voljnim i nevoljnim, bilo je često ljudi od velikog ugleda.
Sumadijacafee [*_-]
Broj poruka : 4794 Location : Sumadijacafee Datum upisa : 16.11.2007
Naslov: Re: Gornji Milanovac Pet 18 Apr 2008, 16:14
ermalne vode i izvori
Na našem prostoru ima više termo – mineralnih voda, mada njihova izvorišta nisu uređena, osim Banje Trepča. Pored Banje Trepča poznati su još i Svračkovačka banja, Brđanska banja, Mlakovac i Savina voda.
Svračkovačka banja nalazi se na oko 6 km od Gornjeg Milanovca u selu Svračkovci u blizini Ibarske magistrale. Nju još i zovu i Lašita banja zbog naziva brda na kome se ona nalazi. Voda sdrzi biološke elemente natrijuma, radioaktivna je, slabo sumporovita – flurosilicijska. Dobra je za lečenje koznih i stomačnih bolesti.
Barutljiva banja ili kako je još zovu Brđanska banja nalazi se u selu Brđani u blizini Ibarskog puta Gornji Milanovac – Čačak. Zanimljivo je da ova sumporovita voda poznata još u kneževini Srbiji i pominje se kao “ladna sumporovača”. Narod je vodu, kao i blato, sa ovog izvora koristio za lečenje reumatizma. Na samom izvoru je napravljena česma.
Mlakovac nalazi se u selu Brusnici uz samu Despotovicu i Ibarski put u podnožju planine Vujan. Spada u radioaktivne vode i koristi se za lečenje reumatizma. Savina voda je u Savincu. U dolini reke Dičina postoje više izvora od kojih se dva nalaze u samom koritu reke. Izvor na stenovitoj obali zove se “Svetine”. Legenda kaže da je ovu vodu koristio Miloš Obilić pre polaska na Kosovo. Postoje čak i otisci kopita od njegovog konja u stenama. Neko čak kaže da su to otisci kopita od konja Svetog Save i da je on osveštao tu vodu. Pa se verovatno zbog toga celo mesto zove Savinac, a voda Savina.
Atomska banja, Gornja Trepča nalazi se na Vujnu. Teritorijalno pripada Čačku, ali zahvata i naše područje. Legenda kaže da su ovu vodu koristili radi lečenja ratnici Kosovskog boja. Veoma je lekovita. Ima radioaktivna svojstva i leči kožne bolesti, reumatizam, čir, neurozu, kostobolju.
Admin [*_-]
Broj poruka : 399 Location : GM Datum upisa : 14.11.2007
Naslov: Re: Gornji Milanovac Pet 18 Apr 2008, 16:18
Crkva brvnara u Takovu je jedna od najstarijih gradjevina crkvene arhitekture u Srbiji. Ujedno ona je jedna od najpoznatijih jer je direktno vezana za podizanje Drugog srpskog ustanka. Miloš Obrenović je, na Cveti 1815. godine ispred ove crkve, pošto je od naroda izabran, zvanično proglasio ustanak i pozvao sve viđenije ljude i narod na veliku pobunu. U ovoj crkvi okupljeni ustanici su se pričestili i zakleli na vernost Milošu i Srbiji "na krst časni i slobodu zlatnu."
Crkva u Takovu sagrađena je 1795. godine na mestu starije građevine iz 1724. Na uglovima krova su dva velika drvena krsta. Kao i sve crkve-brvnare, u osnovi je jednobrodna građevina. Temelji na koje je postavljena su od tesanog kamena. Na njih su postavljena takođe tesana brvna od hrastovine. Krov je strm, dvovodan, pokriven hrastovim daščicama - sitnim klisom.
Unutrašnjost crkve podeljena je na oltarski i glavni prostor, glavni brod. Izrada crkve je jednostavna, ali veoma precizna. Dvoja crkvena vrata su bogato obrađena i ukrašena duborezom. Prilikom obnove 1935. godine crkva je prepokrivena novim klisom i tada joj je zemljani pod izbetoniran.
Admin [*_-]
Broj poruka : 399 Location : GM Datum upisa : 14.11.2007
Naslov: Re: Gornji Milanovac Pet 18 Apr 2008, 16:22
Norveška kuća
Društvo srpsko – norveškog prijateljstva nastalo je od slične organizacije jugoslovensko – norveškog prijateljstva, koji su formirali naši preci koji su za vreme Drugog svetskog rata bili u logorima i na prisilnom radu u Norveškoj. Našim ljudima u nevolji mnogo su tada pomagali Norvežani, a mnoge su spasili i od sigurne smrti. I u samoj Norveškoj postoji slična organizacija. Na osnovu ovog prijateljstva napravljena je Norveška kuća u Gornjem Milanovcu, koja je ove godine slavila 20 godina postojanja.
Admin [*_-]
Broj poruka : 399 Location : GM Datum upisa : 14.11.2007
Naslov: Re: Gornji Milanovac Ned 25 Maj 2008, 08:17
OTVORENA SPORTSKA HALA
GORNJI MILANOVAC - Uz prisustvo preko dve i po hiljade građana, sinoć je predsednik opštine Dražimir Marušić otvorio modernu sportsku halu čija je izgradnja finansirana delom iz sredstava lokalnog samodoprinosa, a delom i iz opštinskog budžeta. Zanimljivo je da se o izgradnji sportske hale u Gornjem Milanovcu govori već decenijama i često je bila razlog političkih okršaja među lokalnim političarima jer su jedni tvrdili da sportska hala ne treba gradu, dok su drugi bili izričiti i uporni u nameri da se izgradnjom hale obezbede uslovi za milanovačke sportiste koji su decenijama unazad postizali izvanredne sportske rezultate na mnogim poljima sporta, a posebno u rukometu, košarci, fudbalu i atletici.
- Sportska hala nije namenjena samo onima koji se aktivno bave sportom jer će nuditi sportske i druge kulturno-umetničke sadržaje mladima iz grada što će doprineti tome da mladih bude što manje na ulicama i kafićima, a što više u sportskoj hali koja će im nuditi kvalitetne programe - istakao je predsednik opštine Dražimir Marušić koji je istrajao u nastojanjima da se završi izgradnja ove hale zbog čega je protiv njega podneto više od 20 krivičnih prijava.
Ako se izuzme činjenica da je od početka izgradnje sportske hale do njenog završetka ona bila pravi poligon lokalnog političkog prepucavanja, Gornji Milanovac je napokon dobio zaista moderan sportski objekata od 2.150 metara kvadratnih, sa dve tribine sa 1.200 mesta za sedenje i mogućnošću da se broj sedišta poveća za još oko 400 mesta što je sasvim dovoljno za održavanje i važnih sportskih događaja na nivou države, pa i za održavanje međunarodnih sportskih događaja. Izgradnja moderne sportske hale iščekivane decenijama koštrala je Milanovčane oko 2,8 miliona evra.
Sumadijacafee [*_-]
Broj poruka : 4794 Location : Sumadijacafee Datum upisa : 16.11.2007
Naslov: Re: Gornji Milanovac Čet 03 Jul 2008, 14:17
Moj grad svakim danom sve brze se razvija i napreduje sto nas gradjane sve raduje,svakodnevno je vidljiv napredak,tako da je prozivela i ozivela sumadija...
Sumadijacafee [*_-]
Broj poruka : 4794 Location : Sumadijacafee Datum upisa : 16.11.2007
Naslov: Re: Gornji Milanovac Čet 16 Okt 2008, 15:50
Pečurka Rekorder
Autor Marko Tiosavljevic
Wednesday, 12 December 2007
Dragan Aleksić (51) iz Gornjeg Milanovca, u takovskom selu Ljutovnoca, pronašao je pečurku tešku čak četiri kilograma i 150 grama. Kako je izjavio, bio je u lovu na divlje svinje a u šumi je ugledao izdignuto lišće ispod koga se nalazila prava grdosija koju je ubrao, ali je ostavio koren da vidi da li će dalje da se razmnožava. "Odsekao sam jedno parče i ispržio s lukom i jelo je vrlo ukusno, nikakve tegobe ne osećam", kaže Aleksić.
U Radnoj jedinici "Srbijašume" u Gornjem Milanovcu brojni stručnjaci nisu mogli da odgovore o kojoj je vrsti pečurke reč, pa je konsultovana literatura i tražena pomoć od stručnih institucija. "Sigurno je da pripada familiji agarikus, ali koja je vrsta ne mogu da kažem, osim da je reč o veoma retkoj, raste ispod lišća s jakim korenom u busenu u jesenjem periodu posle obilnih kiša", kaže inženjerka šumarstva Slavica Novović. Jedan komad ove pečurke biće upućen institutima u Beogradu, a obilaziće se i mesto gde je
gorskooko Urednik
Broj poruka : 6087 Location : Uzice Datum upisa : 17.11.2007
Naslov: Re: Gornji Milanovac Čet 16 Okt 2008, 16:10
Zanimljivo, bas. Neverovatan je taj tvoj Dragan, Sjaj! Divno je sto nije unistio koren takvoj retkosti. Nego, kako se usudio da jede tu grdosiju kad nije znao da li je jestiva, cudo ste vi Sumadinci, bre! Izgleda da Vas sam Bog cuva
Sumadijacafee [*_-]
Broj poruka : 4794 Location : Sumadijacafee Datum upisa : 16.11.2007
Naslov: Re: Gornji Milanovac Čet 16 Okt 2008, 16:46
gorskooko ::
Zanimljivo, bas. Neverovatan je taj tvoj Dragan, Sjaj! Divno je sto nije unistio koren takvoj retkosti. Nego, kako se usudio da jede tu grdosiju kad nije znao da li je jestiva, cudo ste vi Sumadinci, bre! Izgleda da Vas sam Bog cuva
Hahahaha ma mi jedemo i eksere pa nam nishta nefali
Admin [*_-]
Broj poruka : 399 Location : GM Datum upisa : 14.11.2007
Naslov: Re: Gornji Milanovac Ned 24 Maj 2009, 14:03
Proslava dama skole u Gornjem Milanovcu "Aleksanrad Karadjordjevic" gde je prisustvovao i prestonaslednik Aleksandar sa Katarinom,ova horska pesam je otpevama uz ucesce i moje cerke koja je peta sa desne strane sa vezanom kosom...
![[*_-]](https://2img.net/i/itest/ranks/ut/ut17.gif "[*_-]")
Naslov: Gornji Milanovac 
Čet 15 Nov 2007, 23:41
